Punëtori: Ndjeshmëria gjinore – Më shumë opsione, jo detyrime

Rritja e ndjeshmërisë gjinore në politikat e punësimit dhe trajnimit duhet të sjellë më shumë mundësi për vetë-menaxhimin e jetës sonë. Nuk bëhet fjalë për t’u bërë presion njerëzve dhe sigurisht që as për t’i detyruar ata të ndryshojnë traditat e tyre kulturore. Në vend të kësaj, politikat me ndjeshmëri gjinore krijojnë një mjedis miqësor për lirinë personale të grave me qëllim që të menaxhojnë jetën e tyre të punës në interes të përbashkët dhe për përfitimin e përbashkët të burrave dhe familjeve të tyre.

Ndihma teknike për Kontratën e Reformës Sektoriale “BE për të rinjtë” filloi zbatimin e analizës gjinore dhe vlerësimit të ndikimit gjinor ndaj politikave të trajnimit dhe punësimit në Maqedoni. Punëtoria hyrëse për ekspertë të institucioneve kombëtare lidhur me arsimin, trajnimin dhe punësimin u mbajt të martën, më 14 qershor, dhe përcaktoi misionin e kësaj pune. Synimi kryesor është të mundësohen trajnime dhe masa të tjera aktive punësimi për gratë më shumë se sa janë në dispozicion sot. Arsimimi dhe/ose trajnimi më i mirë, si dhe këshillimi dhe trajnimi duhet t’i bëjnë gratë në Maqedoninë e Veriut më të lira për të menaxhuar jetën e tyre të punës.

Ekspertja jonë, Branka Minçeva, deri më tani ka konstatuar se dokumentet kombëtare të zhvillimit strategjik janë të ndjeshme ndaj gjinisë. Nga ana tjetër, nuk është e qartë nëse ka sinkronizim të dokumenteve të zhvillimit. Për më tepër, nuk ka mjaft tregues të ndjeshëm ndaj gjinisë për të matur rezultatet. Ky problem do të trajtohet nga vlerësimi ynë i ardhshëm sepse edhe idetë e mira humbasin objektivat nëse u mungon matja e besueshme.
Duhet të ofrohen kualifikime më të mira, përvoja më të pasura praktike (të punës) dhe aftësi më të mëdha përmes shumë mjeteve të politikës së punësimit. Kjo vlen për çdo person – si për burra ashtu edhe për gra. Prandaj, është e rëndësishme të sigurohet që secili prej këtyre mjeteve të jetë në dispozicion për barazinë e grave me burrat. Sistemi kombëtar i arsimit dhe trajnimit, si dhe sistemi i shërbimeve të punësimit, duhet të hartohen për të siguruar pjesëmarrjen e duhur të grave. Për më tepër, sistemet duhet të ofrojnë informacione dhe të dhëna të besueshme për të treguar se sa i suksesshëm është ky mision.

Rekomandimet për një dizajn të tillë të sistemit kombëtar maqedonas të trajnimit dhe shërbimeve të punësimit janë të priturat nga aktiviteti ynë aktual.
Ndjeshmëria gjinore nuk i detyron gratë të marrin punë që nuk janë të përshtatshme për to. Prapëseprapë, do të ketë punë që kërkojnë p.sh. fuqi fizike që nuk mund të pritet që të kryhen nga gratë. Politika e balancës gjinore nuk kërkon “tranzicion fizik” të grave në burra dhe kjo nuk është nën kërcënim nëse do të vazhdojnë të ekzistojnë “punë kryesisht për meshkuj”. Dhe sigurisht që politikat e ndjeshme ndaj gjinisë nuk i detyrojnë gratë të pushojnë së qeni nëna dhe bashkëshorte.

Kjo thjesht siguron që shoqëria përmes institucionit publik të krijojë një mjedis të drejtë dhe miqësor që u ofron grave zgjedhje reale. Të jesh nënë fillimisht në disa periudha të jetës, por të mos humbasësh mundësinë për t’u bërë specialiste apo sipërmarrëse e mirë dhe e suksesshme në të tjera. Të lejojë çiftet të marrin vendime të përbashkëta falas në interes të balancuar të gruas, burrit dhe familjes së tyre.